زمینه و هدف: جهان بحرانی را در سلامت، با نام علمی کووید-۱۹ تجربه کرده است. از آنجایی که عوامل روانشناختی در اتخاذ رفتار سالم و ناسالم به جهت ابتلا به این ویروس نقش دارند، این پژوهش با هدف مقایسه روانشناختی دو گروه مبتلا و غیر مبتلا به کووید-۱۹، مبتنی بر مدل باورسلامت و نظریه منبع کنترل سلامت انجام شده است.
روش کار: طرح این پژوهش توصیفی، از نوع علّی-مقایسه ای است. جامعه آماری شامل افراد بالای ۱۸ سال ساکن ایران در سال ۱۴۰۰ میباشند. نمونه پژوهش شامل ۲۶۲ نفر ( ۱۱۵ نفر مبتلا و ۱۴۷ نفر غیر مبتلا به کووید-۱۹) به روش نمونهگیری در دسترس و با جلب رضایت آگاهانه، از میان کاربران شبکه های اجتماعی مجازی واتسآپ، تلگرام و ایستاگرام انتخاب شدند. دادههای پژوهش با استفاده از پرسشنامه مدل باورسلامت در کووید-۱۹ و پرسشنامه منبعکنترلسلامت فرم C والستون به صورت برخط جمع آوری شدند. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد مدل باورسلامت و منبع کنترل سلامت در دو گروه مبتلا و غیر مبتلا به کووید-۱۹ تفاوت معنادار دارند (۰۵/۰P<). همچنین از زیرمقیاسهای مدل باورسلامت، در متغیرهای شدت بیماری، منافع ادراک شده و هزینه ادراک شده بین دو گروه، تفاوت معنادار وجود دارد (۰۵/۰P<).
نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر میتوان گفت با توجه به نقش آگاهی بخشی عوامل روانی موثر بر رفتار پیشگیرانه، ضروری است متخصصین بهداشت و سلامت در سطح پیشگیری اولیه و به منظور کنترل بیماریهای واگیر همانند کووید-۱۹، برنامههای آموزشی-روانی را جهت مداخله موثر بهداشتی- درمانی لحاظ کنند.
