مجله علوم پزشکی رازی

---

      پروفوزیون مجدد شریان کرونر که یکی از مهمترین مداخلات درمانی شده است همراه با بروز آرتیمی های قلبی

  است. مطالعه حاضر جهت بررسی نقش داروهای مسدد گیرنده های تبا آدرنرژیک، پروپرانولول (غیر انتخابی)، متوپرولول ( انتخابی قلب) وپیندولول( با فعالیت سمپاتومیتیک ذاتی) روی آرتیمی های ناشی از پروفوزیون مجدد در قلب خرگوش سالم انجام گرفت. از خرگوشهای آلبیتو از هر دو جنس با وزن ۲-۵/۱ کیلوگرم استفاده شد. حیوانات با پنتوباربیتون داخل وریدی ۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم، بیهوش شدند. بعد از لوله گذاری داخل نایی، عمل بازکردن شریان کرونر به مدت ۳۰ دقیقه (LAD) قفسه سینه جهت دسترسی به قلب انجام شد. به شاخه قدامی پایین رو چپ در فواصل منظم به مدت یک ساعت گرفته و بررسی گردید. ECG بست زده شد و بعد پروفوزیون مجدد صورت گرفت. پروپرانولول در ۳ دوز (۳/۰، ۱ ، ۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) حفاظتی معادل ۶/۶۶-۳/۳۳ درصد را نشان داد. حفاظت با متوپرولول (۵/۰، ۷۵/۰ و ۱ میلی گرم به ازای کیلوگرم) نیز در همان محدوده بود یعنی ۶/۶۶-۳/۳۳ درصد، در حالی که پیندولول حفاظتی در محدوده ۵۰-۲۵، را نشان داد. بنابراین داروهای مسدد گیرنده های بتا، قلب را در برابر بروز آرتیمی های پروفوزیون مجدد مقداری حفاظت کردند. با وجود این فواصل اختصاصی مانند انتخابی بودن برای قلب و داشتن فعالیت سمپاتومیمتیک ذاتی به نظر می رسد اثرمفید اضافی ندارد. 

 

---

  سلولهای عضله صاف سمینال وزیکول به هنگام تحریک عصبی و یا سلولی تولید پتانسیل فعال می کنند ( ۱ ) ولی  نوع کانالهای یونی که در ایجاد این فعالیتهای الکتریکی دخیل هستند تا کنون توصیف نشده اند. در این گزارش نوع و فارماکولوژی کانالهای یونی در روی سلولهای ایزوله شده عضله صاف سمینال وزیکول خوکچه با استفاده از تکنیک مطالعه شده است. دو نوع جریان پتاسیمی بسمت خارج و یک نوع جریان کلسیمی Whole-cell voltage-clamp  بسمت داخل شناسایی گردیدند. اولین جریان پتاسیمی بسمت خارج جریانی زودگذر است که کاملا از جریان ممتد  و Ca قابل تمایز است. جریانهای بسمت خارج از روی خواص آنها مانند وابستگی به ولتاژ، وابستگی به Ca وابسته به  متمایز گردیده اند. جریان بسمت داخل هم از ۳,۴-diainopyridine و TEA حساسیت آنها نسبت به بلوکه شدن با شناسایی گردید. از Nifedipine و Cd روی خواص وابسته به ولتاژ، غیر فعال شدن کند آن و بلوکه شدن بوسیله بر روی این glibenclamide عضله صاف سمینال وزیکول می شود اثر relaxation موجب glibenclamide آنجاییکه نه تنها هر دو جریان زودگذز و ممتد بسمت خارج را مهار (۵۰۰۶M) glibenclamide جریانهای یونی نیز مطالعه گردید. این آزمایشات نشان می دهد که حداقل سه = ۶۰ – M (IC ۵۰ ) کرد بلکه جریان کلسیمی بسمت داخل را نیز مهار کرد نوع کانال یونی بر روی غشا سلولهای صاف سمینال وزیکول حضور فعال داردند. اینها عبارتند از:

  خواص مهار کنندگی جریان کلسیمی بوسیله L-type Ca channel, Ca-activated k channel, A-Type K channel  مکانیسمی است که می تواند خواص رفع انقباضی این دارو را توجیه کند glibenclamide  

---

تجربی از روز اول تا روز هشتـــم حاملگی، عصاره گیاه گلرنگ را در دوزهای مختلف ۲/۰، ۸/۰، ۲/۱، ۶/۱و ۲ میلی‌گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن ( mg/kg ) دریافت نمودند و در روز سیزدهم حاملگی مورد مطالعه قرار گرفتند. شاخصهای اصلی در بررسی سیستم عصبی مرکزی در روز سیزدهم حاملگی شامل تشکیل لوله عصبی و انسداد سوراخهای عصبی بود که در این ارتباط بررسی‌های کیفی شامل تغییرات سلولهای تشکیل دهنده لوله عصبی و بررسی‌های کمی و مورفومتریک شامل تغییرات قطر داخلی، خارجی و طولی لوله عصبی و قطر نواحی مختلف شامل نواحی ونتریکولار، حاشیه‌ای و پوشاننده در ضخامت لوله عصبی انجام گردید.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که در دو گروه از موشها که عصاره گیاه گلرنگ را با دوز بالا دریافت کردند ( میلی‌گرم/کیلوگرم۶/۱ و ۲) جنینها جذب شدند. در گروهی که عصاره مذکور را با دوز ۲/۱میلی‌گرم/کیلوگرم دریافت کردند لوله عصبی مسدود نشد ولی بازماندن سوراخ عصبی همراه با تغییرات سلولی بود. همچنین گروههائی که عصاره گلرنگ را با دوزهای ۲/۰ و ۸/۰میلی‌گرم/کیلوگرم دریافت کردند تغییراتی در قطر خارجی، طولی و داخلی لوله عصبی دیده شد. به طور کلی نتیجه می‌شود که عصاره گیاه گلرنگ در دوز ۲/۱ میلی‌گرم/کیلوگرم باعث تغییرات کیفی، کمی در تکامل لوله عصبی می‌گردد.

---

  ابداع روشهای مطالعاتی متنوع درباره اتصال لیگاند پرتوزا اطلاعات درباره فارماکولوژی مولکولی گیرنده های بتا آدرنرژیک توسعه داده است. با استفاده از این فن آوری، برای اولنی بار امکان تعیین مستقیم غلظت بافتی گیرنده های بتا- آدرنرژیک در نتیجه پاسخدهی بافتها به تحریک بتا آدرنرژیک فراهم شد. نکته مهمی که در مورد فارماکولوژی مولکولی گیرنده های بتا- آدرنرژیک به کمک این مطالعات به دست آمد مبین این حقیقت بود که غلظت بافتی گیرنده های بتا آدرنرژیک عدد ثابتی نبوده به شکل پویایی به وسیله انواع مختلفی از داروها، هورمونها، شرایط متفاوت فیزیولوژیک و پاتولوژیک تنظیم می گردد. علاوه بر وقوع تغییراتی در مشخصات گیرنده حوادث پس از گیرنده (post receptor) نیز ممکن است تحت تاثیر حالتهای پاتولوژیک قرار گیرد و بر پاسخدهی گیرنده های بتا آدرنرژیک اثر گذارد

---

استفاده بدون نسخه از داروهای ضدقارچ در دهه اخیر، بطور گسترده‌ای در بین زنان رواج پیدا کرده است. همچنین بسیاری از زنان از روشهای طبی دیگر برای رفع علائم و مشکلات بهداشتی خود، استفاده می‌کنند. با این حال در رابطه با وسعت کاربرد و هزینه این درمانها، اطلاع کمی در دست است. مطالعه حاضر برای بررسی میزان استفاده بدون نسخه از داروهای ضدقارچ و روشهای طبی دیگر در درمان علائم ولووواژینال مزمن در زنان مراجعه کننده به درمانگاه زنان بیمارستان امام شهر ساری انجام شد. این مطالعه به روش توصیفی روی ۱۰۲ زن مراجعه کننده به درمانگاه زنان که از علائم ولووواژینال مزمن شاکی بودند، انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه، مشاهده و لوازم آزمایشگاهی بود. جهت بررسی آماری از روشهای آماری توصیفی و آزمون‌ کای دو استفاده گردید. میانگین سنی بیماران ۲۸ سال و تحصیلات حدود نیمی از بیماران، دبیرستان و بالاتر از دیپلم بود و میانگین طول مدت علائم اکثر بیماران ۱۸ ماه بود. یافته‌های این پژوهش نشان داد که ۶۰ نفر (۸۲/۵۸ % ) از بیماران، خوددرمانی با داروهای ضدقارچ نظیر کلوتریمازول (۸۵ % )، مایکونازول (۵ % )، پوویدون آیودان (۱۰ % ) داشتند. ۲۲ نفر (۵۶/۲۱ % ) از روشهای طبی دیگر نظیر وان یا دوش واژینال سرکه (۹/۴۰ % ) ، وان یا دوش واژینال نمک (۲/۲۷ % ) ، وان یا دوش واژینال بتادین (۲/۳ % ) و شستشوی موضعی با ساولن (۸ % ) استفاده کرده بودند. در ۲۰ نفر از بیماران (۶/۱۹ % )، سابقه خوددرمانی با هیچ روشی وجود نداشت. تعداد ۳/۷۳ % پزشکان در رابطه با مصرف داروهای ضدقارچ توسط خود بیمار آگاهی داشتند در صورتی که تعداد کمتری از پزشکان نسبت به استفاده زنان از روشهای طبی دیگر آگاه بودند(۲/۱۸ % ).

با وجود آنکه اغلب بیماران تصور می‌کردند که ولووواژینیت قارچی علت ایجاد کننده علائم آنها است(۵/۷۲ % ) در معاینات بالینی و آزمایشگاهی ولووواژینت کاندیدیایی فقط در ۳۵ نفر (۳/۳۴ % ) وجود داشت. براساس این مطالعه استفاده از روشهای خوددرمانی با داروهای ضدقارچ در زنان متداول می‌باشد. این امر نه تنها موجب به تعویق افتادن تشخیص و درمان صحیح بیماری می‌گردد، بلکه عاملی برای ایجاد حالتهای مقاوم و مزمن بیماری می‌باشد. عوارض جانبی استفاده نادرست و هزینه این گونه خوددرمانی‌ها، موجب صدمه زدن به سلامتی فرد و ضررهای اقتصادی در جامعه می‌گردد.

---

آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین ( ACE ( با اثر روی مولکول غیرفعال آنژیوتانسین (AngI) I آن را تبدیل به مولکول فعال آنژیوتانسین (AngII)II می‌نماید. بافتهای اپی‌تلیومی، اندوتلیومی و نورواپی‌تلیالی منبع ACE هستند. این آنزیم در بافتهایی نظیر ریزپرزهای روده و توبولهای کلیه فراوان است و مقداری از آن نیز درون پلاسما شناور می‌باشد. در مواردی دیده شده است که استفاده از داروهای دارای سمیت ریوی یا کلیوی، توانسته است میزان سرمی و بافتی این آنزیم را تغییردهد. در این مطالعه، اثر داروی دارای سمیت کلیوی (جنتامایسین) بر روی فعالیت ACE در موش صحرایی بررسی شده است. ۵ گروه از موشهای نر نژاد Sprague-Dawley انتخاب گردیدند که گروه اول گروه کنترل بود و به ۴ گروه بعدی هر روز mg/kg ۱۰۰ جنتامایسین داخل صفاقی داده شد. این ۴ گروه به ترتیب در روزهای ۱ ، ۳ ،۵ و۷ قربانی شدند و میزان فعالیت ACE در سرم و بافتهای کلیه و ریه این حیوانات اندازه‌گیری شد. برای مقایسه، فعالیت آنزیم NAG (آنزیم لیزوزومال و داخل سلولی) به عنوان استاندارد نشان‌دهنده آسیب سلولی در این بافتها و ادرار بررسی گردید. همچنین با اندازه‌گیری پارامترهای عملکرد کلیوی (کراتینین، اوره، سدیم وپروتئین ادرار)، اندازه‌گیری میزان جنتامایسین بافت کلیوی و مشاهدات بافت شناسی بافت کلیه‌ها، روند تغییرات اعمال شده بر کلیه‌ها بررسی گردید. فشار خون موشها توسط cuff دمی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که مصرف مقادیر حاد جنتامایسین ( mg/kg ۱۰۰) باعث آسیب پیشرونده کلیه‌ها می‌گردد. نشانه‌های نارسایی حاد کلیوی و آسیب سلولهای توبول کلیه عبارتند از: الف) کاهش کلیرانس کراتینین، افزایش BUN و پروتئینوری . ب ) افزایش درجه آسیب بافتی در مطالعه پاتولوژی ج ) افزایش فعالیت آنزیم NAG ادرار و کاهش NAG کلیه‌ها. میزان ACE بافت کلیه بطور معنی‌داری در روز اول کاهش یافت اما در مورد بافت ریه و سرم، این تغییرات تا روز هفتم مشاهده نگردید.

ACE ریه در روز هفتم افزایش معنی‌داری یافت که در همان زمان ACE سرم و کلیه نیز افزایش نشان داد. فشار خون در روز هفتم بطور معنی‌داری بالا رفت که با اافزایش ACE ریوی همخوانی دارد. این اطلاعات نشان می‌دهد که احتمالاً افزایش فعالیت ACE کلیه حاصل آزاد شدن نیتریک اکسید ( NO ) از کلیه آسیب دیده می‌باشد. این اثر ناشی از یک پیام عمومی است که سبب افزایش ACE در بدن می‌شود و در نتیجه فشار خون و احتمالاً سرعت پالایش گلومر ولی ( GFR ) افزایش می‌یابد.

---

    به علت سیستم آب و هوایی، رطوبت موجود و رواج شغل کشاورزی در استان مازندران، درد مفاصل و عضلات یکی از مسائل رایج در آن منطقه است و داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی کاربرد مناسبی در درمان این بیماری دارند. از آنجائیکه آمار مصرف این داروها در استان زیاد می‌باشد، بر آن شدیم تا پلی‌فارماسی و تداخل مربوط به این داروها را مورد بررسی قرار دهیم. این مطالعه به صورت توصیفی روی ۷۳۲۷ نسخه بیمه که از ۱۱ داروخانه از داروخانه‌های شهرساری در طی سالهای ۸۰-۱۳۷۸ جمع‌آوری شده بود، انجام گردید و تداخلات دارویی و شدت آنها براساس اهمیت بالینی مورد بررسی قرار گرفت. داروخانه‌ها براساس جهتهای مختلف جغرافیایی و تراکم پزشک در منطقه انتخاب شدند و براساس نتایج به دست آمده ۱۹۲۷ نسخه حداقل دارای یک NSAID بودند(۳/۲۶% کل نسخه‌های بیمه). در ۵۶۴ مورد از نسخه‌های پزشکان عمومی(۰/۴۶%) و ۳۵۹ مورد از نسخه‌های پزشکان متخصص(۹/۵۰%) تداخل دیده شد. بیشترین تجویز دارویی این دسته مربوط به داروی دیکلوفناک با ۵۲/۴۵%(در نسخه‌های پزشکان عمومی) و ۲۲/۳۴%(در نسخه‌های پزشکان متخصص) بود. متوسط تجویز دارو در هر نسخه برای پزشکان عمومی و برای پزشکان متخصص بالا بود. با وجود در دسترس بودن شکلهای مناسب، مانند شیاف، تمایل زیادی به تجویز فرم تزریقی وجود داشت. پلی‌فارماسی NSAIDs، مصرف همزمان با آمینوگلیکوزیدها، دیورتیکها و کورتونها به عنوان معمول‌ترین تداخلات، بسیار تکرار شده بود. با توجه به این مسئله به نظر می‌رسد که بازآموزیهای منظمی در جهت اصلاح نسخه‌نویسی پزشکان منطقه باید انجام شود.  

---

    از آنجائیکه بیماران مبتلا به بدخیمیهای خونی و بعضی از تومورهای توپر(Solid)، به دنبال بیماری زمینه‌ای یا شیمی‌درمانی با رژیمهای میلوتوکسیک دچار افت شدید تعداد نوتروفیلها به مدت طولانی می‌شوند، اغلب بیماران مستعد ابتلا به عفونتهای خطرناک و تهدید کننده حیات می‌گردند. با تجویز آنتی‌بیوتیکهای مناسب در ابتدا به صورت تجربی و سپس براساس تشخیص میکروارگانیسم می‌توان بسیاری از این عفونتها را کنترل کرده و مرگ و میر ناشی از آن را به میزان حداقل کاهش داد. ترکیب و تنوع آنتی‌بیوتیکی بسیار زیاد است بطوری که می‌توان به جای یک رژیم رایج از رژیمهای دیگر که کمتر مورد توجه پزشکان در کلینیک قرار گرفته است استفاده کرد. در این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی (Randomized Clinical trial) با هدف تعیین ارزش درمانی رژیم ترکیبی پی‌پراسیلین + آمیکاسین در مقایسه با رژیم شایع یعنی سفتازیدیم + آمیکاسین صورت گرفت و طی آن ۷۳ بیمار در ۲ گروه تقریباً مساوی تحت درمان با ۲ رژیم آنتی‌بیوتیکی قرار گرفتند. گروه اول سفتازیدیم و آمیکاسین و  گروه دوم پی‌پراسیلین و آمیکاسین دریافت کردند. معیار پاسخ به درمان قطع یا کاهش تب در ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از شروع رژیم آنتی‌بیوتیکی اولیه در بیمار بود. از ۳۷ بیمار در گروه تحت درمان با سفتازیدیم و آمیکاسین، ۲۷ نفر(۷۳%) و از ۳۶ بیمار گروه تحت درمان با پی‌پراسیلین و آمیکاسین ۲۳ نفر(۹/۶۳%) به درمان پاسخ دادند که در کل از نظر آماری تفاوت معنی‌داری بین پاسخ به درمان در ۲ گروه مورد مطالعه دیده نشد. در مجموع پاسخ به درمان اولیه (Initial treatment) بدون نیاز به تغییر رژیم در ۵۰ نفر از ۷۳ نفر(۵/۶۸%) مشاهده شد. با توجه به نتایــج فوق می‌توان پیشنهاد کرد که در درمان اولیه تب در بیماران نوتروپنیک، با در نظر گرفتن شرایط کلینیکی، سن و بیماریهای زمینه‌ای همراه، از رژیم پی‌پراسیلین به اضافه آمیکاسین نیز می‌توان استفاده نمود

---

نیتریک اکساید( NO ) مولکول کوچک تقریباً ناپایدار و رادیکال آزاد چربی دوستی است که توسط سلولهای متفاوت پستانداران ساخته می‌شود و در بدن آنها دارای اعمال متفاوتی از جمله واسطه عصبی و اثر سیتوتوکسیک می‌باشد. این مولکول در مجرای معدی روده‌ای به عنوان واسطه شیمیایی اعصاب غیر آدرنرژیکی غیر کولینرژیکی( NANC ) عمل می‌کند و این اعصاب مهاری مسئول شل شدن عضله صاف در این سیستم هستند. علاوه بر آن NO روی سلولهای عضله صاف از طریق اثر در فاز G۱ سیکل سلولی اثر مستقیم دارد. این احتمال وجود دارد که در تنگی هیپرتروفیک پیلور در کودکان( IHPS ) که یکی از اختلالات شایع دوران نوزادی می‌باشد، کمبود ساختــه شدن NO یکــی از علل ایجاد کننده آن باشـــد. در ایــن مطالعـه جهت بررسی اثر نیتریک اکساید روی لایه عضلانی حلقوی پیلور جنین موش صحرایی از ماده مهار کننده تولید NO ( N-nitro-L-arginine methyl ester=L-NAME ) استفاده شد. به این ترتیب که L-NAME بطور روزانه در نرمال سالین حل شده و به موشهای صحرایی باردار نژاد Sprague-Dawley در هفته آخر بارداری به میزان ۸۰ و ۲۰ میلی‌گرم به ازای کیلوگرم به صورت داخل صفاقی تزریق می‌گردید. سپس جنینها در روز ۲۱ حاملگی از رحم خارج و معده و دوازدهه آنها از بدن درآورده می‌شد. پس از انجام مراحل ثابت کردن و پاساژ بافتی و تهیه مقاطع سریال ۵ میکرونی، رنگ‌آمیزی تری‌کروم‌ماسون و پاپ نیکولا صورت گرفت و لامها در زیر میکروسکوپ نوری بررسی شدند. تجزیه و تحلیل آماری نتایج حاصل از مطالعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی نشان داد که مقدار ۸۰ میلی‌گرم به ازای کیلوگرم L-NAME ، در گروه تجربی یک، باعث بروز تغییرات معنی‌داری(۰۱/۰ P< ) شامل کاهش رشد داخل رحمی، تخریب اندام تحتانی، هیپرتروفی و هیپرپلازی پیلور می‌شود.

---

    مسمومیت یکی از علل مهم مرگ‌ومیر در اغلب کشورها می‌باشد و داروها یکی از شایع‌ترین علل مسمومیت‌ها هستند. کودکان ۱ تا ۵ سال، جوانان در محدوده سنی ۱۲ تا ۳۰ سال و سالخوردگان بالای ۵۰ سال، شایع‌ترین گروه سنی را در مسمومیت‌ها تشکیل می‌دهند. هدف از این مطالعه، بررسی مسمومیت‌های دارویی و شیمیایی در هر دو گروه سنی بزرگسال و کودکان در بیمارستان‌های بوعلی و نیمه شعبان شهرستان ساری بوده است. در این تحقیق از روش توصیفی(جمع‌آوری داده‌ها) استفاده شد و در مجموع ۱۹۴ مورد مسمومیت حاد دارویی در بیمارستان‌های بوعلی و نیمه شعبان ساری(۲ مرکز درمانی مسمومیت‌ها)، طی ۲ سال(سال‌های ۱۳۷۹ تا ۸۱) مورد مطالعه قرار گرفت. هم‌چنین عوامل مختلفی مانند سن و جنس افراد مسموم شده و نوع و عامل مسمومیت بررسی شد. براساس نتایج به دست آمده، ۶۵% از مسمومان را بزرگسالان و سایر موارد را کودکان تشکیل می‌دادند. بنزودیازپین‌ها و داروهای ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای رایج‌ترین داروهای ایجاد کننده مسمومیت بودند(۵/۲۵%). مسمومیت‌های غیر دارویی ۴/۲۸% کل مسمومیت‌ها را تشکیل می‌دادند و شامل هیدروکربن‌ها، اوپیوییدها و مواد شیمیایی و مواد مشابه آن بودند. جمعیت زنان مسموم بیش از مردان بود و به طور عمده با انگیزه خودکشی انجام شده بود. این مسئله به احتمال زیاد ناشی از افزایش فشارهای روحی ـ روانی، صنعتی و اجتماعی می‌باشد. خودکشی در جوانان بیش‌تر در ارتباط با مسایل جوانان و روابط والدین، نارسایی تحصیلی، عدم موفقیت اجتماعی، احساس تنهایی، بحران شخصیت و گرایش به استفاده از داروها و الکل(اعتیاد) بوده است. در کودکان به طور عمده مسمومیت‌ها اتفاقی بود که نشان دهنده عدم آگاهی و آموزش والدین می‌باشد بنابراین افزایش اطلاعات و آگاهی‌های لازم در مورد مصرف و چگونگی نگه‌داری داروها ضروری است و تعویض داروهای با عوارض بالا مانند ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای با داروهای کم عارضه‌تر مانند مهارکننده‌های باز جذب سروتونین توصیه می‌گردد.

         

---

    زمینه و هدف: تاکنون گاز کلر به عنوان یک عامل تحریکی برای غشاهای موکوسی و لوله‌های تنفسی شناخته شده است و می‌تواند سبب افزایش رادیکال‌های آزاد گردد. رادیکال‌های آزاد موجب تخریب سلولی می‌گردند. هدف از این مطالعه اندازه‌گیری محتوی DNA و سیکل سلولی در گلبول‌های سفید خون پس از مسمومیت با گاز کلر می‌باشد. روش بررسی: این مطالعه که از نوع تجربی در محیط آْزمایشگاه است، بر روی هشتاد موش نر(چهل موش به عنوان نمونه و چهل موش به عنوان کنترل) انجام گرفت. اولین گروه نمونه در طی سه هفته مورد مسمومیت قرار گرفتند و سپس نمونه خون آن‌ها جمع‌آوری گردید. سیکل سلولی و محتوی DNA به وسیله تکنیک فلوسیتومتری ارزیابی شد. یافته‌ها: بررسی نشان داد که گاز کلر بر سیکل سلولی و محتوی DNA گلبول‌های سفید موش‌های سوری تاثیر گذاشته و سبب تغییر در فازهای سلولی شده است به طوری که بر فاز G۰G۱ اثر کاهنده و بر G۲M و S اثر فزاینده داشته است(۰۵/۰P<). نتیجه‌گیری: به عنوان نتیجه کلی کلر بر روی سیکل سلولی و محتوی DNA گلبول‌های سفید به طور معنی‌داری اثر داشته و به نظر می‌رسد که مانند یک ماده میتوژن عمل کند.

---

    زمینه و هدف: داروی مبودیپین یک داروی کلسیم آنتاگونیست بوده با ساختمان ۴/۱ دی‌هیدروپیریدین می‌باشد که در درمان فشار خون می‌تواند موثر باشد. در این مطالعه یک روش HPLC برای اندازه‌گیری این ماده در سرم ابداع شده که برای مطالعه فارماکوکنیتک این دارو پس از تجویز خوراکی در موش صحرایی بزرگ به کار گرفته شده است. روش بررسی: در این روش cc۱ از پلاسما و یا مایعات بیولوژیکی دیگر استاندارد داخلی(دیبودیپین) به cc۵/۰ سرم افزوده شد. مبودیپین و استاندارد داخلی در cc۵ اتیل استات استخراج گردیده و در جریان ازت خشک شد و باقی‌مانده آن در μl۲۰۰ فاز متحرک حل شد و μl۲۰ به دستگاه HPLC با ستون C۱۸ و دتکتور UV تزریق گردید. فاز متحرک شامل متانول(۷۰%)، آب(۲۵%) و استونیتریل(۵%) با سرعت ml۱ در دقیقه بود. نتایج: نشان داده شد که در این روش این ۲ ماده به خوبی از یکدیگر جدا شده و پیک‌های مداخله‌گر با مواد داخلی سرم ندارد. منحنی استاندارد آن در دامنه ng/ml۵۰۰-۱۰ خطی بوده و قابلیت استخراج، بالای ۹۰% می‌باشد. این نتایج در مطالعه فارماکوکینتیک این دارو پس از تجویز خوراکی یا وریدی به موش صحرایی، مورد آزمایش قرار گرفت و دیده شد که اگر چه، جذب این دارو از طریق خوراکی کم‌تر از ۲% بود ولی دارو در بافت‌های مغز، قلب، کبد و کلیه به خوبی منتشر شده بود. نتیجه‌گیری: روش HPLC گزارش شده روشی مناسب، راحت، ساده و حساس برای تعیین مقدار و مطالعات فارماکوکینتیک مبودیپین می‌باشد.

---

  زمینه و هدف: استروئیدهای مادری اثرات گوناگونی بر روی تکامل مغز دارند. تاموکسیفن، بعنوان آنتاگونیست استروژن در مغز، باعث مرگ سلولی در سلولهای هیپوکامپ در حال تکامل موش صحرائی می‌گردد. استروژن تاثیر مهمی بر روند اعمال شناختی، یادگیری، پیری، آنژیوژنزیس، نوروژنزیس و حفاظت نورون‌ها دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر تاموکسیفن به عنوان آنتاگونیست استروژن بر فعالیت آنزیم نیتریک اکسید سینتاز( NOS = Nitric oxide synthase ) موجود در نورون‌های پیرامیدال هیپوکامپ در حال تکامل موش صحرائی بود.

  روش بررسی: در این مطالعه که از نوع تجربی( experimental ) بوده است، ۱۲ دسته موش صحرائی در ۳ گروه کنترل، تجربی و Sham بررسی شدند که در هر گروه ۴ رده سنی جنین فول‌ترم( E_۲۲ )، نوزاد یک روزه( P_۱ )، یک هفته( P_۷ ) و سه هفته( P_۲۱ ) مورد آزمایش قرار گرفت. تزریق تاموکسیفن به میزان ۳۵۰ میکروگرم در حلال پروپیلن گلیکول، ۲ روز قبل از زایمان، بصورت داخل صفاقی، روزی ۲ بار انجام گرفت. پس از تهیه نمونه و برش انجمادی، واکنش هیستوشیمی بر روی ناحیه CA۱ هیپوکامپ انجام گردید و میزان واکنش NADPH-diaphorase ( Reduced form of Nicotinamide adenine-dinucleotide phosphate ) بوسیله میکروسکوپ نوری مطالعه گردید. آنالیز نهایی توسط برنامه آماری ( version ۱۱,۰ ) SPSS و Independent-Samples T Test در تمام گروه‌ها انجام گردید.

  یافته‌ها: نتایج مشخص می‌سازد که در مراحل اولیه تکامل، تراکم سلولی کم بوده و بتدریج ضخامت لایه سلولی افزایش می‌یابد، بطوری که در هفته سوم بعد از تولد بیش‌ترین ضخامت مشاهده می‌شود. با توجه به نیمه عمر کوتاه تاموکسیفن، دیده شد که این ماده قادر است بیش‌ترین اثر را بر گروه E۲۲ و P۱ و همچنین P۷ بگذارد و رسپتور استروژن را بلوک کند. در این مطالعه در نمونه‌هایی که تاموکسیفن دریافت نکردند، به دلیل وجود استروژن، میزان واکنش NADPH-diaphorase که بیانگر میزان فعالیت NOS می‌باشد، بیش‌تر بود و در نمونه‌هایی که تاموکسیفن دریافت نمودند، در مراحل اولیه دریافت، یعنی قبل از تولد و ۱۶ ساعت بعد از تولد به دلیل بلوکه شدن رسپتور استروژن، میزان واکنش NADPH-diaphorase کاهش یافت و با گذشت زمان، این پاسخ رو به زوال گذاشت. از طرفی تعداد سلولهای عصبی در ناحیه CA۱ هیپوکامپ متناسب با کاهش فعالیت NOS در این ناحیه، کاهش نشان داد. کاهش فعالیت NOS و نیز کاهش سلولهای هیپوکامپ در گروه‌های جنین ۲۲ روزه(فول ترم) و نوزاد یک روزه و یک هفته‌ای مشاهده شد که به نظر می‌رسد که به علت کوتاه بودن عمر تاموکسیفن باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از مطالعه حاضر، نشان می‌دهد که هورمون استروژن بر رشد و تکامل سلولهای پیرامیدال هیپوکامپ که با واسطه نیتریک اکسید صورت می‌گیرد، موثر می‌باشد.

---

    زمینه و هدف: درمان‌های جایگزین کلیه، اغلب با تغییرات عناصر کمیاب و متابولیسم ویتامین‌ها همراه است. تجویز مولتی‌ویتامین‌ها به بیماران دیالیزی به صورت روتین در مراکز دیالیز صورت می‌گیرد. غلظت پلاسمایی تیامین، نشانگر خوبی برای وضعیت تغذیه‌ای بیمار است. در این مطالعه یک روش دقیق کروماتوگرافی با کارکرد عالی برای تعیین غلظت پلاسمایی تیامین در انسان راه‌اندازی شده و غلظت پلاسمایی تیامین در گروهی از بیماران همودیالیزی بررسی شده است. هدف از انجام این پژوهش، اندازه‌گیری میزان تیامین در خون بیماران همودیالیزی مزمن به منظور ارزیابی نیاز یا عدم نیاز این بیماران به مکمل‌های حاوی تیامین است.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، پلاسمای ۹ نفر بیمار همودیالیزی ایرانی برای تعیین میزان تیامین آن آنالیز شده و با یک گروه داوطلب سالم ایرانی مقایسه شد. طریقه عمل بر اساس اکسیداسیون تیامین قبل از ورود به ستون و تبدیل آن به تیوکروم و سپس ردیابی توسط ردیاب فلورسنت بود. ۱ میلی‌لیتر از پلاسما توسط تری کلرواستیک اسید دی پروتئینه شده و تیامین توسط دی‌اتیل اتر استخراج شد. سپس سیانوژن بروماید (۳/۰ میلی‌لیتر) اضافه شد تا تیامین را به تیوکروم تبدیل کند. نمونه‌ها (۲۵ میکرولیتر) به یک ستون (mm ۲۵۰ × ۶/۴) µm ۴ ,‌_۸Novapak C تزریق شد. فاز متحرک شامل متانول: بافر فسفات (۳۰ میلی‌مولار) با نسبت ۵۵:۴۵ و ۰۵/۰ % سدیم لوریل سولفات بود. نتایج به دست آمده با استفاده از Student t-test و ANOVA یک طرفه آنالیز شد. آنالیز اطلاعات با استفاده از برنامه SPSS VB

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که روش استفاده شده برای تعیین مقدار تیامین در پلاسما، روشی بسیار دقیق و تکرارپذیر است. حداقل مقدار قابل اندازه‌گیری تیامین ۲/۰ نانو گرم در میلی‌لیتر و درصد بازیافت حدود ۸۵% بوده است. ضرائب تغییرات بین روزی و درون روزی برای ۳ غلظت اختیاری تیامین در پلاسما در محدوده ۹۴/۲-۲/۰‌% بود. میانگین غلظت پلاسمایی تیامین در ۱۰ نفر داوطلب سالم ۹۵/۰± ۰۷/۳ نانوگرم در میلی‌لیتر و در بیماران ۱۲/۱±۷۲/۴ نانوگرم در میلی‌لیتر قبل از همودیالیز و ۶۷/۰±۲۹/۴ نانوگرم در میلی‌لیتر بعد از همودیالیز بود. مطالعه حاضر نشان می‌دهد که میانگین غلظت پلاسمایی تیامین در بیماران همودیالیزی ایرانی تفاوت معنی‌داری با داوطلبین سالم ایرانی ندارد و همچنین قبل و بعد از دیالیز نیز تغییر چندانی نمی کند.

نتیجه‌گیری: روش استفاده شده برای اندازه‌گیری تیامین در پلاسما روشی حساس، دقیق و تکرارپذیر است و برای مطالعات کینتیکی تیامین مناسب است. بر اساس یافته‌های این تحقیق می‌توان چنین نتیجه گرفت که بیمارانی که به صورت مزمن تحت همودیالیز قرار می‌گیرند، تفاوت معنی‌داری در مورد غلظت تیامین با افراد سالم ندارند و میزان ویتامین موجود در رژیم غذایی این افراد برای رفع نیاز بدن کافی به نظر می‌رسد و دریافت ویتامین اضافی توسط این بیماران ضروری نیست.

---

    زمینه و هدف: داروی گاباپنتین به عنوان یک داروی نسل جدید ضد صرع جهت درمان تشنج‌های عمومی ثانویه و یا ناقص معرفی گردیده است. اطلاعات بسیار کم�و گاها متناقضی در رابطه با اثرات تراتوژنیک این دارو وجود دارد. در این پژوهش به عنوان یک مطالعه دقیق تر نواقص سیستم اسکلتی حاصل از مصرف متفاوت خوراکی و تزریق داخل صفاقی داروی گاباپنتین مورد مقایسه قرار گرفته است.

روش بررسی: در یک مطالعه تجربی تعداد ۶۰ سر موش بالغ ماده از نژاد Balb/c انتخاب و به صورت تصادفی در ۴ گروه آزمایشی تجربی و ۲ گروه کنترل  به تعداد ۱۰ موش در هر گروه به شرح ذیل تقسیم شدند:گروههای تجربی I و II به ترتیب ۲۵ و ۵۰ میلی‌گرم� در کیلوگرم از داروی گاباپنتین را از روز شروع بارداری روزانه و تا روز۱۵ حاملگی بصورت تزریق داخل صفاقی و گروههای III و IV همین دوزها از دارو را درهمین محدوده زمانی بصورت گاواژ دریافت کردند. گروههای کنترل V و VI نرمال سالین را به ترتیب بصورت تزریق داخل صفاقی و گاواژ دریافت نمودند. موش‌ها در روز ۱۸ بارداری پس از بیهوشی عمیق با اتر سزارین شده وجنینها جمع‌آوری شدند و توسط استریومیکروسکوپ تحقیقاتی مورد بررسی‌های ماکروسکوپی قرار گرفتند. سپس وزن جنین‌ها، بازجذب جنینی، و تعداد جنین‌های زنده و مرده ثبت گردید. جنین‌های دارای ناهنجاری  جدا شده، توسط رنگ آمیزی آلیزارین رد-�آلسین بلو رنگ‌آمیزی شده و�نقایص اسکلتی مشخص گردیدند. سپس توسط میکروسکوپ  استریوی تحقیقاتی از آنها عکسبرداری گردید. یافته‌ها توسط آزمون‌های ANOVA و�  X۲ با  استفاده از نرم‌افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و اختلاف کمتر از ۰۵/۰ معنی‌دار تلقی گردید.

یافته‌ها: گروههای تجربی  I وII   اختلالات مشابهی را نشان دادند که می‌توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد:

۱- کاهش وزن جنینی و افزایش جذب جنینی ۲- ناهنجاری‌های ظاهری و۳- ناهنجاری‌های اسکلتی.

میانگین وزن جنینی در گروه تجربی I (۰۶۳/۰±۹۸/۰ گرم ) ومیانگین وزن جنینی در گروه تجربی II (۶۵/۰±۹۱/۰ گرم) به طور معنی‌داری کمتر از میانگین وزن جنینی در گروه کنترل (۰۳۳/۰±۱۷/۱ گرم) بود. همچنین افزایش جذب جنینی در هر دو گروه تجربی نسبت به گروه کنترل وجود داشت. ناهنجاریهای ظاهری مشاهده شده در دو گروه تجربی شامل اگزانسفالی، ناهنجاری اندام، کوچکی فک تحتانی و اختلال در ستون مهره‌ها و جنینهای دارای ناهنجاری‌های شدید بود. ناهنجاری اسکلتی مشاهده شده  شامل تاخیر در استخوان سازی، اختلال ستون مهره‌ها عمدتا به صورت اسکولیوزیس، ناهنجاری در استخوانهای کاسه سر و هیپوپلازی مندیبول بود. در گروه‌های تجربی III و IV که دارو را به صورت گاواژ دریافت کرده بودند تنها تاخیر در استخوان سازی مشاهده گردید. در گروه‌های کنترل هیچگونه اختلالی دیده نشد.

نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که شیوه در معرض  قرارگیری داروی گاباپنتین  می‌تواند اثر مستقیمی در میزان بروز ناهنجاری‌های جنینی داشته باشد.

---

    زمینه و هدف: نوسکاپین، یک آلکالوئید فتالید ایزوکینولینی با اثرات شناخته شده ضد سرفه می‌باشد. در سال‌های اخیر بعضی اثرات فارماکولوژیکی دیگر به همراه کاربردهای بالقوه جدید بالینی برای این دارو پیشنهاد شده است. از آنجا که هیچ اطلاعاتی درباره اثرات قلبی-عروقی نوسکاپین در دست نیست، مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات قلبی-عروقی این دارو انجام گرفت.

روش کار: در یک مطالعه تجربی (Experimental)، تأثیر غلظت‌های بالارونده نوسکاپین بر تونوس عروقی در آئورت مجزای موش سفید صحرایی سالم و بر قدرت انقباض و تعداد ضربان قلب در دهلیز مجزای خوکچه هندی سالم در حمام بافت(Organ bath technique) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، در یک مطالعه مداخله‌ای (Interventional)، فشار خون سیستولیک موش‌های سفید صحرایی سالم پس از تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلف نوسکاپین (۵/۰، ۱، ۲ و ۳ میلی‌گرم بر کیلوگرم) با استفاده از کاف دمی  (Tail-cuff method)اندازه‌گیری شد. علاوه بر این، در یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده، متقاطع، دو سو کور و کنترل شده با پلاسبو اثر دوزهای مرسوم ضد سرفه نوسکاپین (۱۵ میلی‌گرم خوراکی، سه بار در روز) بر فشار خون و تعداد نبض ۲۴ داوطلب سالم مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مقایسه میانگین‌ها از آزمو ن‌های آماری Student's t-test و ANOVA استفاده گردید.

یافته‌ها: ۱) غلظت‌های بالای نوسکاپین، حلقه‌های دارای آندوتلیوم آئورت را متسع کرد. پاسخ متسع کنندگی آئورت به نوسکاپین در حضور یک مهار‌کننده آنزیم سیکلواکسیژناز (ایندومتاسین ^۵-۱۰ مولار) و یا یک مهار‌کننده آنزیم نیتریک اکسید سنتاز (L-NMMA ^۴-۱۰ × ۲ مولار) به طور معنی‌داری کاهش یافت. ۲) قدرت انقباض دهلیز با غلظت‌های بالارونده نوسکاپین (به خصوص در غلظت‌های بالاتر) افزایش یافت، درحالی‌که تعداد ضربان خودبخودی با همین غلظت‌ها کاهش یافت. ۳) فشار خون سیستولیک موش‌های سفید صحرایی سالم به دنبال تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلف نوسکاپین تغییری نکرد. ۴) دوز ضد سرفه نوسکاپین بر روی فشار خون و تعداد نبض داوطلبین سالم در وضعیت نشسته و خوابیده تأثیری نداشت.

نتیجه‌گیری: غلظت‌های بالای نوسکاپین باعث وازودیلاتاسیون مستقیم آئورت مجزای موش صحرایی شد. حداقل بخشی از این اتساع وابسته به مسیر نیتریک اکساید و نیز مسیر سیکلواکسیژناز بود. همچنین، غلظت‌های بالای نوسکاپین اثرات اینوتروپیک مثبت و کرونوتروپیک منفی در دهلیز مجزای خوکچه هندی ایجاد کرد. علاوه بر این، نوسکاپین بر فشار خون حیوانات یا داوطلبین سالم تأثیری نداشت، اگرچه مطالعه اثر دارو بر فشار خون در شرایط پاتولوژیک مانند پرفشاری خون در مطالعات آتی ضروری به نظر می‌رسد.

---

  زمینه و هدف: استفراغ فاز حاد , یکی از شایع ترین عوارض در طی ۲۴ ساعت اول پس از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر گیاه زنجبیل بر میزان تخفیف این عارضه انجام شد.

  روش کار: این تحقیق از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده شاهددار و دو سوکور بود و از تیرتاآذر سال ۱۳۸۸ در بیمارستان امام خمینی روی ۸۰ بیمار خانم مبتلا به سرطان پستان که تحت شیمی درمانی یک روزه بوده و از استفراغ ناشی از آن رنج می بردند , انجام شد. پس از کسب رضایت نامه کتبی، نمونه ها به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله قرار گرفتند. دو گروه از نظر سن و شدت تهوع زایی داروهای شیمی درمانی مصرفی با یکدیگر همسان سازی شدند. نمونه های گروه زنجبیل کپسول های ۲۵۰ میلی گرمی زنجبیل را به صورت خوراکی، چهار بار در روز و به فاصله هر شش ساعت (یک گرم در روز بمدت شش روز) و به همین صورت نمونه های گروه کنترل کپسول های دارونما را از سه روز قبل از شیمی درمانی تا سه روز پس از آن مصرف کردند. برای سنجش اثر کپسول ها در طی این مدت از یک پرسشنامه دو قسمتی استفاده گردید، به طوری که شرکت کنندگان , هر شب این آن ها را پر می کردند. پس از جمع آوری داده ها از آزمون های آماری نظیر تست دقیق فیشر (Fisher’s exact) ، کروسکال-والیس (Kruskal-Wallis) و کای دو (Chi-square) با استفاده از نرم افزار STATA نسخه ۸، برای آنالیز داده ها استفاده گردید.

  یافته ها: دو گروه مداخله و دارونما به ترتیب از نظر شدت تهوع زایی داروهای شیمی درمانی و مدت ابتلا به بیماری اختلاف معناداری با هم نداشتند (۰۱/۰= p ، ۰۶/۰= p ). یافته ها حاکی از آن بود که تعداد موارد استفراغ در فاز حاد به طور معناداری در گروه زنجبیل ( ۲/۱ ± ۷/۲ ) در مقایسه با دارونما ( ۵/۲ ± ۷/۳ ) کمتر بوده است (۰۴/۰= p ). هم چنین مصرف کپسول های زنجبیل در مقایسه با دارونما عارضه خاصی درپی نداشت (۰۶/۰= p ).

  نتیجه گیری: مصرف روزانه یک گرم پودر زنجبیل به صورت کپسول از سه روز قبل از شیمی درمانی تا سه روز پس از آن و در کنار رژیم ضدتهوع و استفراغ استاندارد، می تواند به کاهش استفراغ فاز حاد کمک شایانی نماید.