مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: گیاه سداب(RG=Ruta graveolens) در گذشته به منظور کاهش قوای جنسی در مردان و سقط جنین در خانم‌ها کاربرد داشته است. لذا در این مطالعه به طور تجربی اثر عصاره آبی این گیاه بر بافت بیضه و میزان اسپرماتوژنز مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه که از نوع تجربی می‌باشد، حیوانات مورد آزمایش به 3 گروه تقسیم‌بندی شدند. گروه کنترل که هیچ ماده‌ای دریافت نکردند، گروه Vehicle که فقط سرم فیزیولوژیک دریافت نمودند و گروه تجربی که عصاره گیاه Ruta را دریافت نمودند. LD50(Lethal dose 50) عصاره، به میزان 560 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن تعیین شد. براین اساس، دوز sub LD50 عصاره آبی به میزان 280 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن به روش درون صفاقی به صورت یک روز در میان در طی یک هفته تزریق شد. یک ماه پس از آخرین تزریق، حیوانات بیهوش شدند و خون استخراج شده از بطن چپ قلب جهت اندازه‌گیری هورمون، سانتریفوژ گردید. بافت بیضه، استخراج و وزن شد، سپس جهت مطالعات بافت شناسی، فیکس شد. در این مطالعه، به منظور بررسی نتایج آماری از تست ANOVA و Tukey استفاده شده است. یافته‌ها: مقایسه وزن بدن و بیضه‌ها، اختلاف معنی‌داری در بین گروه‌های آزمایشی نشان نداد. از نظر آماری، کاهش سلولهای اسپرماتوژنیک(اسپرماتوگونی A با 01/0P< و اسپرماتوسیت اولیه با 05/0P<) بین گروه تجربی با کنترل و Vehicle معنی‌دار بود. در تعداد اسپرماتوگونی B، اسپرماتید و اسپرماتوزویید، بین گروه‌های آزمایشی اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. افزایش ضخامت غلاف سفید بیضه و کاهش سلولهای سرتولی در گروه تجربی نسبت به کنترل با 01/0P< و نسبت به گروه Vehicle با 05/0P<، معنی‌دار بود. کاهش تعداد سلولهای لیدیگ، سطح هورمون تستوسترون و LH(Luteinizing hormone) سرم در گروه تجربی نسبت به سایر گروه‌ها معنی‌دار نبود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که عصاره آبی RG می‌تواند روی فعالیت سیستم تولید مثلی، اثر کاهشی داشته باشد و احتمالاً می‌تواند به عنوان ماده‌ای جهت کنترل موالید، مفید واقع شود.