مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: در چند سال اخیر فعالیت‌های ورزشی در ارتباط با بهداشت عمومی مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً افرادی که در فعالیت‌های ورزشی شرکت می‌کنند، سالم‌تر هستند و اعتماد به نفس بیش‌تری دارند. در افرادی که ورزش نمی‌کنند، احتمال ابتلا به پرفشاری خون، بیماری قلبی ـ عروقی، دیابت، چاقی، پوکی استخوان، سرطان کولون، پستان، پروستات و ریه، افسردگی، ضعف عضلانی و بالارفتن کلسترول خون بیش‌تر است. نداشتن فعالیت ورزشی، مهم‌ترین علت مرگ، بیماری و ناتوانی است. هدف از این مطالعه، مقایسه وضعیت فعالیت‌های ورزشی زنان و مردان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی ایران بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقایسه‌ای است که وضعیت فعالیت‌های ورزشی(فعال ـ غیرفعال) را در زنان و مردان شاغل، تعیین و سپس وضعیت این فعالیت‌ها را در دو گروه، مقایسه و ارتباط آن را با متغیرهای مداخله‌گر مورد بررسی قرار داده است. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان و مردان شاغل(هیأت آموزشی و کارکنان اداری) بود که در دانشکده‌ها و حوزه‌های مختلف سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران(به غیر از بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی) مشغول به کار بودند و نمونه پژوهش از جامعه مذکور انتخاب شد. حجم نمونه برای مردان، 316 نفر و برای زنان، 393 نفر برآورد شد که به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها از طریق خود گزارش دهی، به وسیله پرسشنامه خودایفا گردآوری شدند. قد و وزن واحدهای پژوهش توسط پژوهشگر اندازه‌گیری و ثبت شد. یافته‌ها: نتایج به دست آمده در مورد وضعیت فعالیت‌های ورزشی زنان شاغل در دانشگاه نشان داد که از 393 زن شاغل فقط 4/22% فعال و 6/77% غیرفعال بودند. از 88 نفر فعال، 2/12% ورزش سبک و منظم و 2/10% ورزش شدید و منظم را انجام می‌دادند. نتایج بدست آمده در مورد وضعیت فعالیت‌های ورزشی مردان شاغل در دانشگاه نشان داد که از 316 مرد شاغل، 8/16% فعال و 2/83% غیرفعال بودند. از 53 نفر فعال، 9/8% ورزش سبک و منظم و 9/7% ورزش شدید و منظم را انجام می‌دادند. نتایج بدست آمده در مورد مقایسه وضعیت فعالیت‌های ورزشی در زنان و مردان شاغل از نظر آماری تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه تعداد زیادی از زنان و مردان شاغل در دانشگاه از نظر فعالیت‌های ورزشی، غیرفعال بودند و از تحرک لازم در محیط شغلی و زندگی شخصی خود برخوردار نبودند، زنان و مردان شاغل می‌توانند برای جبران کم تحرکی در محیط کار و منزل، فاصله بین منزل تا محل کار و یا بالعکس را پیاده‌روی کنند؛ چون پیاده‌روی مداوم و منظم باعث کاهش عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی ـ عروقی و کاهش میزان مرگ و میر می‌شود. از طرفی از طریق گذاشتن کلاسهای آموزشی و دادن بروشورها و جزوات می‌توان آنان را با نحوه و شدت اجرای فعالیت‌های ورزشی هوازی بخصوص پیاده‌روی آشنا نمود؛ لذا پرداختن به چنین امری مستلزم یک دیدگاه تبلیغی در این مورد است. پیشنهاد داده می‌شود که تحقیقی در مورد علل و موانع ورزش نکردن و یا کم ورزش کردن انجام گیرد.