مجله علوم پزشکی رازی

تعداد زیادی از کودکان در سنین مدرسه در کشورهای در حال توسعه با مشکلات تغذیه‌ای و بهداشتی از جمله آلودگی به انگل‌های روده‌ای روبه‌رو بوده و بسیاری از این کودکان سابقه PEM و سایر کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود ید، ویتامین A و آهن را دارا می‌باشند. این شرایط با آلودگی به کرم‌های انگلی که اغلب در بین کودکان مدرسه‌ای رایج است و بر رشد و تکامل و پیش‌رفت تحصیلی آن‌ها اثر نامساعدی دارد بدتر می‌شود. آلودگی‌های انگلی با اختلال در عمل‌کرد شناختی و نیز با بعضی از شاخص‌های آموزشی مانند غیبت، ثبت نام، خسته شدن و افت تحصیلی در ارتباط هستند بنابراین به نظر می‌رسد که آلودگی‌های انگلی و سوء تغذیه مانع بزرگی در پیش‌رفت کودکان در این سنین باشد. به منظور مطالعه ارتباط بین آلودگی‌های انگلی با سوء تغذیه، تعداد 555 دانش‌آموز دوره ابتدایی شهر رباط‌کریم انتخاب شدند و با استفاده از روش مشاهده مشارکتی و مصاحبه مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تعیین آلودگی‌های انگلی از روش آزمایش فرمالین ـ اتر و برای تعیین آلودگی به اکسیور از روش اختصاصی آزمون اسکاچ و جهت ارزیابی وضع تغذیه دانش‌آموزان از اندازه‌گیری‌های تن‌سنجی استفاده شد. هم‌چنین جهت متغیرهای مخدوش کننده سوالاتی در پرسش‌نامه‌ای به طور جداگانه مطرح گردید که توسط والدین دانش‌آموزان پاسخ داده می‌شد. براساس نمایه قد برای سن، 5/6% از دانش‌آموزان دچار سوء تغذیه زمان گذشته و 6/9% دچار سوء تغذیه در زمان حال بودند. در این بررسی میزان آلودگی‌های انگلی روده‌ای در دانش‌آموزان در آزمایش فرمالین ـ اتر 6/49% به دست آمد که در 23% موارد انگل پاتوژن و به ترتیب از نظر نوع و میزان آلودگی شامل 5/18% ژیاردیا(حدود اطمینان 3/22 تا 2/15) و 5/4% هیمنولپیس نانا(حدود اطمینان 7/6 تا 8/2) بوده است. در 6/26% موارد انگل غیرپاتوژن و از نظر نوع و میزان آلودگی شامل 8/19% آنتامباکلی(حدود اطمینان 6/23 تا 4/16)، 1/3% اندولیماکس نانا(حدود اطمینان 1/5 تا 7/1)، 4/1% یدوآمبابوتچلی(حدود اطمینان 9/2 تا 57/0) و کم‌تر از 1% سایر انگل‌ها بوده است. در آزمایش اختصاصی تشخیص آکسیور میزان آلودگی در دانش‌آموزان 9/38% مشاهده شد و در صورتی که آلودگی به این انگل به میزان آلودگی‌های پاتوژن اضافه شود میزان آلودگی در کل 9/61% می‌شود که رقمی قابل ملاحظه است. شیوع سوء تغذیه براساس وزن برای قد در گروه پسرها بیش‌تر از گروه دخترها و نیز آلودگی پسرها به انگل‌های روده‌ای با میزان 1/51%(حدود اطمینان 2/57 تا 9/44) بیش‌تر از دخترها با میزان 3/42%(حدود اطمینان 49 تا 7/35) بود(05/0 P< ) که به نظر می‌رسد پسرها نسبت به دخترها کم‌تر به بهداشت فردی و تغذیه خود توجه دارند. یافته‌ها نشان داد که شیوع سوء تغذیه زمان گذشته در دانش‌آموزان آلوده به انگل 7/8% بیش‌تر از دانش‌آموزان پاک از نظر انگل می‌باشد(013/0 P< ). هم‌چنین رابطه معنی‌داری بین سوء تغذیه و آلودگی به اکسیور به دست نیامد(006/0 P< ). اکسیور یک عفونت روده‌ای در انسان است که با ایجاد خارش دور مقعد مشخص شده و سبب تحریک‌پذیری، بی‌خوابی، شب‌ادراری و سایر مشکلات در کودکان می‌گردد و در نهایت سبب کاهش رشد و عدم تمرکز فکری در یادگیری دانش‌آموزان می‌شود. نتایج این بررسی نشان دهنده آن است که آلودگی‌های انگلی سبب کاهش رشد در سنین رشد می‌گردد و لازم است تا در برنامه‌ریزی‌های بهداشتی مدارس مورد توجه و پی‌گیری قرار گیرد.