مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: تغییرات در چرخه تاریکی-نور بر ترشح بسیاری از هورمون‌ها موثر است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات دوره­های مختلف تاریکی بر سطح سرمی هورمون­های LH، FSH، DHEA، تستوسترون و کورتیزول در موش­های صحرایی نر می­باشد.

روش کار: در این مطالعه­ی تجربی- آزمایشگاهی، 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به 5 گروه 6 سری شامل گروه شاهد (در معرض 12 ساعت روشنایی-12 ساعت تاریکی) و گروه‌های در معرض 13 ، 15 ، 18 و 21 ساعت تاریکی در شبانه روز، تقسیم­بندی شدند. پس از گذشت 8 هفته، در سرم خون، میزان هورمون‌های LH، FSH، DHEA، تستوسترون و کورتیزول اندازه­گیری گردید. در نهایت داده­ها از طریق آزمون آنالیز واریانس یکطرفه تجزیه و تحلیل شدند.

یافته­ها: سطح سرمی LH و FSH در گروه‌های در معرض 18 و 21 ساعت تاریکی در شبانه روز، نسبت به شاهد، دچار افزایش معناداری گردید (P<0.05). سطح سرمی تستوسترون و کورتیزول در همه گروه‌های در معرض تاریکی در مقایسه با شاهد، کاهش معناداری داشت. سطح سرمی DHEA در گروه‌های در معرض 15 ,18 و21 ساعت تاریکی نسبت به شاهد دچار کاهش معناداری شد.

نتیجه­گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که افزایش دوره تاریکی سبب کاهش سطح سرمی تستوسترون، کورتیزول و DHEA و افزایش LH و FSH می‌گردد؛ بر این مبنا، عامل تاریکی به عنوان یکی از عوامل موثر در بروز اختلالات جنسی و اختلالات مرتبط با تغییرات کورتیزول قابل طرح است.