مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: از ویژگی‌های بارز یک مطالعه طولی این است که آزمودنی‌ها در طول زمان به طور مکرر اندازه‌گیری می‌شوند. در مقابل مطالعات طولی، مطالعات مقطعی قرار می‌گیرند که در آن ها برای هر آزمودنی فقط یک مشاهده به دست می‌آید. هدف اصلی این مطالعه، به کار بردن توابع مفصل برای مدل‌بندی وابستگی درون آزمودنی‌ها در طول زمان است.

 روش کار: در این مطالعه طولی از اطلاعات ثبت شده بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در بیمارستان لولاگر تهران استفاده شد. اطلاعات بیمارانی که حداقل دو مرتبه طی سال‌های 1385 تا 1390 به بیمارستان مراجعه داشتند، ثبت شد. عوامل موثر بر قند خون ناشتای بیماران با مدل رگرسیون و بکار گیری توابع مفصل تعیین شد. انتخاب تابع مفصل با استفاده از نمودار p-p مانده‌های تابع مفصل صورت گرفت. برازش مدل به وسیله نرم افزار R انجام شد.

یافته‌ها: در این مطالعه فقط سه متغیر کمکی معنی دار بودند. متغیرهای سیگار کشیدن (001/0>p)، پیشینه خانوادگی (001/0>p) و مدت ابتلا به بیماری(001/0>p) اثر معنی دار مثبتی بر میزان قند خون داشتند. متغیر کمکی مدت ابتلا به بیماری با برآورد ضریب 003/0 ، نشان دهنده این بود که مقادیر مورد انتظار میزان قند خون ناشتا، به شرط ثابت ماندن سایر متغیرها ، با افزایش مدت ابتلا به بیماری در طول زمان افزایش می‌یابد. نتیجه گیری: علاوه بر تعیین عوامل خطر میزان قند خون ناشتا، نشان داده شد که استفاده از تابع مفصل یک روش مناسب برای تحلیل داده‌های طولی و مدل‌بندی همبستگی بین داده‌ها است