مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: درد پس از عمل جراحی یکی از عوارض شایع اعمال جراحی است که منجر به افزایش خطر بروز عوارض جانبی پس از عمل جراحی و افزایش مدت بستری بیماران می‌شود. در این مطالعه سعی شده است که تاثیر استفاده از دیکلوفناک رکتال (شیاف) به عنوان پیش داروی بی دردی در کاهش درد پس از اعمال جراحی چشم (ویترکتومی) مورد بررسی قرار گیرد.

روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده طراحی و اجرا شد. بیماران کاندیدای عمل جراحی چشم ویترکتومی مراجعه کننده به بیمارستان رسول اکرم (ص) براساس معیارهای ورود و خروج وارد مطالعه شده و به طور تصادفی در دو گروه دیکلوفناک و کنترل قرار گرفتند. در گروه دیکلوفناک بیماران تک دوز mg 100 دو ساعت قبل از عمل جراحی دریافت کردند. شدت درد بیماران طی ریکاوری، 4 و 12 ساعت پس از عمل جراحی در دو گروه بر حسب مقیاس اندازه‌گیری چشمی(VAS) اندازه‌گیری شد.�برای مقایسه داده‌های کیفی و کمی بین دو گروه در صورت تبعیت از توزیع نرمال به ترتیب از آزمون کای دو و در متغیرهای کمی از آزمون t-test استفاده شد. به منظور تعیین دقیق عوامل مخدوش کننده و یا عوامل مداخله گر، و بررسی تاثیر زمان از آنالیز واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر استفاده شد.

یافته‌ها: در مجموع 97 بیمار در دو گروه 51 نفری دیکلوفناک و 46 نفری کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. متوسط شدت درد ساعت چهارم پس از عمل جراحی بیماران در گروه دیکلوفناک کمتر از کنترل بود (001/0p<). شدت درد ساعت 12 پس از عمل جراحی در گروه دیکلوفناک 6/0± 2 و در گروه کنترل 8/0± 3/3 بدست آمد به لحاظ آماری در گروه دیکلوفناک کمتر از کنترل بود (001/0p<). بر اساس آنالیز واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر، دو عامل افزایش سن و مصرف دیکلوفناک در کاهش درد بیماران نقش داشتند (05/0p<).

نتیجه‌گیری: استفاده از تک دوز دیکلوفناک رکتال (شیاف) به عنوان  پیش داروی درد (pre-emptive analgesia) در کنترل و کاهش درد پس از عمل جراحی ویترکتومی موثر می‌باشد.