در مطالعهای آیندهنگر که در بیمارستان کودکان علی اصغر انجام شد، ۲۱ کودک زیر ۱۸ سال که مواد کاستیک بلعیده بودند مورد بررسی قرار گرفتند تا اهمیت انجام همزمان برونکوسکوپی و آندوسکوپی در این بیماران مشخص شود. آندوسکوپی استاندارد طلایی ارزیابی آسیبهای گوارشی پس از بلع مواد کاستیک است، اما معمولاً آسیبهای دستگاه تنفسی را بررسی نمیکند مگر آنکه علائم واضح وجود داشته باشد. از سوی دیگر، برونکوسکوپی میتواند آسیبهای تنفسی پنهان را شناسایی کند، ولی به دلیل تهاجمی بودن و خطرات آن بهخصوص در کودکان، کاربرد آن محل بحث و اختلاف نظر است و پروتکلهای یکسانی در این زمینه وجود ندارد.
در این مطالعه تمام کودکان بستری شده به دلیل بلع ماده کاستیک از فروردین ۱۴۰۲ تا اسفند ۱۴۰۳ به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. پس از بیهوشی، ابتدا آندوسکوپی و سپس برونکوسکوپی بین ۶ تا ۱۲ ساعت بعد از بلع انجام گرفت. در این گروه ۲۱ نفری، میانگین سن حدود ۲.۸۵ سال بود و بیشتر کودکان پسر بودند. وایتکس شایعترین ماده کاستیک بلعیده شده بود که بیش از نیمی از موارد را تشکیل میداد. بیشتر مواد مصرفی قلیایی بودند و علائم اولیه شایع شامل استفراغ و آبریزش دهان بود؛ با این حال، تقریباً ۲۸.۶٪ بیماران بدون علامت بالینی بودند.
در ارزیابی آندوسکوپی، حدود ۴۳٪ بیماران بدون آسیب یا با آسیب خفیف بودند و شایعترین ضایعه اریتم جزئی مری بود. در برونکوسکوپی نیز تقریباً نیمی از بیماران یافتهای نداشتند، اما آسیبهای شایع شامل اریتم حنجره و نای بود. پس از پیگیری یک ماهه، اکثریت بیماران بدون علامت باقی ماندند، اما نزدیک به ۱۹٪ دچار تنگی مری و برخی دچار دیسفاژی یا مشکلات تنفسی شدند.
نتایج این مطالعه با دادههای سایر پژوهشها منطبق است؛ مطالعات پیشین نشان دادهاند که بیشتر موارد بلع مواد کاستیک در کودکان خردسال، عمدتاً پسر، و با مواد شوینده خانگی، به ویژه سفیدکنندهها رخ میدهد. همچنین شدت آسیب و پیامدهای بالینی به نوع ماده سوزاننده وابسته است؛ مثلاً بلع وایتکس معمولاً با آسیب خفیفتر همراه است، در حالی که لولهبازکن باعث آسیب شدیدتر و عوارض طولانیمدت میشود.
مطالعات قبلی تأکید کردهاند که آندوسکوپی زودهنگام برای تعیین شدت آسیب و تصمیمگیری درمانی حیاتی است و انجام آن در کودکان علامتدار یا بدون علامت با مصرف ماده قلیایی توصیه میشود. اما نقش برونکوسکوپی کمتر مشخص است و معمولاً زمانی انجام میشود که علائم تنفسی وجود داشته باشد. این مطالعه نیز نشان داد که برونکوسکوپی در بیماران با آسیب متوسط به بالا (گرید ۲B و بالاتر) و علائم تنفسی، یافتههای غیرطبیعی دارد که با شدت آسیب گوارشی مطابقت دارد و به مدیریت بهتر بیماران کمک میکند.
محدودیتهای این مطالعه شامل حجم نمونه کوچک و انجام آن در یک مرکز بود که تعمیم نتایج را محدود میکند. بنابراین، مطالعات بزرگتر و چندمرکزی برای تأیید این یافتهها ضروری است.
در نهایت، بر اساس نتایج، توصیه میشود در بیماران زیر ۱۸ سال که ماده کاستیک بلعیدهاند و آسیب آندوسکوپی درجه ۲B یا بالاتر دارند، برونکوسکوپی همزمان با آندوسکوپی انجام شود تا آسیبهای تنفسی پنهان شناسایی و درمان به موقع انجام شود و عوارض طولانیمدت کاهش یابد.