گروه شیمی، واحد داراب، دانشگاه آزاد اسلامی، داراب، ایران؛ و آزمایشگاه ساخت افزایشی صدرا، مرکز تحقیقات مهندسی شیمی، نفت و پلیمر، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران ، esmaielzadehsheida@yahoo.com
چکیده: (413 مشاهده)
زمینه و هدف: تفاوت شرایط بالینی و آناتومی هر بیمار از یک سو و دسترسی به داده های دیجیتال پزشکی از سوی دیگر باعث میشود تا کاربردهای فناوری ساخت افزایشی (چاپ سه بعدی) روز به روز در دنیای پزشکی گسترش و شکوفایی بیشتری پیدا کند. امکان ساخت قطعات متناسب با بیمار در هر شسطح از پیچیدگی هندسی با مواد مختلف (از طیف وسیعی از مواد سخت و نرم) با هزینه متعارف، از مزایای این روش است که باعث شده تا متخصصان مختلف پزشکی از فناوری ساخت افزایشی در سطوح مختلف تشخیصی و درمانی بهره ببرند. توسعه سریع این کاربردها به حدی است که ایجاد یک واحد ساخت افزایشی مستقل با همکاری پزشکان با تخصصهای مختلف در بیمارستانها دور از ذهن نیست (و در برخی از مراکز درمانی این امر قبلاً آغاز شده است). لذا با توجه به گسترش قابل توجه حوزه ساخت افزایشی در پزشکی، در این مقاله به بررسی مزایا و معایب آن پرداخته شده، و کاربرد و توسعه فناوری چاپ سه بعدی در سفارشیسازی تجهیزات پزشکی و توانبخشی، ایمپلنتها و پروتزها بررسی شده است.
روش کار: روش جستجوی استاندارد مقالات نمایه شده در پایگاه دادههای لاتین و فارسیScience direct, Scopus, PubMed, Google Scholar و ISC استفاده گردید. معیار ارزیابی و انتخاب، مقالاتی بود که در حوزه کاربرد زیست پزشکی با فناوری ساخت افزایشی بین سالهای 2015 تا 2023 قرار داده شد و در نهایت 40 مقاله مورد مطالعه و مرور قرار گرفت.
یافته ها: نتیجه مطالعات انجام شده نشان داد که فرآیند ساخت افزایشی در ساخت انواع ایمپلنتهای توسعه یافته مانند مفصل زانو، جوش دهنده های مهرههای کمری، جناغ سینه، ستون فقرات، مفصل ران، براکت مفصل زانو و نیز در تولید پروتزهایی مانند گوش، بینی، دندانها، استخوان دست و پا که دارای خواص مکانیکی و فیزیکی مطلوب بوده و با بدن بیمار سازگاری کامل دارند، مورد استفاده قرار گرفتهاند. از فناوری چاپ سه بعدی در ساخت تجهیزات توانبخشی و انواع ارتز نیز استفاده میشود. نباید نقش بسیار پررنگ این فناوری در آموزش پزشکی و توجیه بیماران و خانوادههای آنها را فراموش کرد.
نتیجه گیری: فناوری ساخت افزایشی میتواند تولید قطعات پیچیده با تنوع ساختار را آسانتر و سریعتر با هزینه کمتر در مقایسه با روشهای سنتی فراهم کند. استفاده از این فناوری معجزهآسا در بخش آموزش پزشکی، داروسازی و دارورسانی، مهندسی بافت و ساخت اندام، ساخت ابزارها و تجهیزات پزشکی انقلاب بزرگی در زمینه پزشکی و زیست پزشکی به همراه خواهد داشت که میتواند جان بسیاری از بیماران را نجات دهد. بسیاری از متخصصان پزشکی از چاپ سه بعدی در کارهای تشخیصی و درمانی خود استفاده میکنند.
نوع مطالعه:
مروري |
موضوع مقاله:
مهندسی علوم