مجله علوم پزشکی رازی

کارسینوم نازوفارنکس به ویژه در بیماران ساکن مناطق آندمیک خاور دور به طور شایع همراه با ویروس اپشتاین‌بار می‌باشد. بررسی آنتی‌ژن‌های هسته‌ای و DNA ویروس در سلول‌های کارسینوم نازوفارنکس نشان داده است که این ویروس می‌تواند سلول‌های اپی‌تلیال را آلوده کرده و سبب ترانسفورماسیون آن به سوی بدخیمی شود. ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV ) ویروسی انکوژنیک با تمایل به سلول های اپی‌تلیال است که همراهی آن با تعدادی از تومورهای سر و گردن از جمله کارسینوم نازوفارنکس شناسایی شده است. این مطالعه گذشته‌نگر جهت بررسی میزان فراوانی ویروس اپشتاین‌بار و ویروس پاپیلومای انسانی زیرگروه‌های 11/6 و 18/16 صورت گرفت و طی آن نمونه‌های بافتی ثابت شده در فرمالین مربوط به 20 بیمار مبتلا به کارسینوم نازوفارنکس با روش هیبریداسیون درجا مورد بررسی قرار گرفت. از نظر زیرگروه هیستولوژیک براساس سیستم طبقه‌بندی WHO ، 16 نمونه(80%) از نوع کارسینوم تمایز نیافته(نوع III WHO ) و 4 نمونه(20%) از نوع سنگ‌فرشی غیرشاخی شونده (نوع II WHO ) بودند. از نظر مرحله یا Stage بیماری براساس سیستم طبقه‌بندی AJCC ( American Joint Committee of Cancer ) 10% بیماران در مرحله I ، 5% در مرحله II ، 25% در مرحله III و 60% در مرحله IV قرار می‌گرفتند. تقریباً 55% بیماران در زمان تظاهر بیماری متاستاز به غدد لنفاوی گردن داشتند. با روش هیبریداسیون درجا و استفاده از پروب DNA کنژوگه با فلورسئین، EBER در 19 مورد(95%) از 20 نمونه مورد مطالعه شناسایی گردید. با روش هیبریداسیون درجا با تقویت سیگنال با تیرامید و استفاده از پروب DNA حاوی بیوتینیل، سکانس HPV DNA زیر گروه 11/6 در 2 نمونه(10%) شناسایی شد و سکانس HPV DNA ساب تایپ 18/16 نیز تنها در 2 نمونه(10%) مشاهده گردید. همراهی EBV و HPV در 3 مورد(15%) وجود داشت. این مطالعه همراهی قوی(95%) کارسینوم نازوفارنکس از نوع تمایز نیافته و سنگ‌فرشی غیرشاخی شونده را با EBV نشان داد در حالی که همراهی HPV با EBV تنها در 15% موارد نمونه‌های کارسینوم نازوفارنکس مشاهده گردید. این اختلاف میان نتایج مطالعه حاضر و نتایج حاصل از مطالعات قبلی ممکن است ناشی از اختلاف جغرافیایی و تفاوت در عوامل محیطی درگیر باشد.