زمینه و هدف: متوترکسات یک داروی شیمی درمانی ضد متابولیت است که بطور متداول در انواع سرطان ها و بیماری های خود ایمن استفاده می شود. علیرغم اثرات درمانی قابل ملاحظه این دارو مصرف آن سمیت کلیوی را به دنبال خواهد داشت. میوه تمشک قادر است سیستم های بیولوژیک را از مضرات رادیکال های آزاد حفظ کند. هدف از این مطالعه بررسی اثر حفاظتی عصاره هیدروالکلی میوه تمشک بر سمیت کلیوی ناشی از مصرف متوترکسات است.

روش کار: 54 رت نر نژاد ویستار به 9 گروه تقسیم شدند: گروه اول کنترل، گروه دوم شم (نرمال سالین ml/day3/0)، گروه سوم تک دوز متوترکسات (mg/kg BW20) را در روز سوم، گروه4-6 عصاره تمشک (به ترتیبmg/kg BW  100، 200 و 400) را به مدت ده روز پیاپی و گروه 7-9 تک دوز متوترکسات (mg/kg BW20) را در روز سوم و یکساعت پس از تزریق عصاره ها (به ترتیبmg/kg BW  100، 200 و 400) دریافت نمودند. تمامی تزریقات بصورت درون صفاقی انجام گرفت. در روز 11 رتها کشته شدند و سرم خون وبافت کلیه به منظور بررسی تغییرات هیستولوژیک وسرولوژیک جمع آوری شد.

یافته‌ها: افزایش معنی‌داری در سطوح اوره، کراتینین و اسیداوریک سرم خون به همراه آسیب بافت کلیه در گروه دریافت کننده متوترکسات مشاهده شد. در حالیکه تیمار رتَ‌های دریافت کننده داروی متوترکسات با عصاره میوه تمشک سبب بهبود علائم مذکورگردید.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، عصاره هیدروالکلی تمشک خصوصا در دوز  mg/kg BW 200 دارای اثرات محافظتی در برابر سمیت کلیوی ناشی از مصرف متوترکسات می باشد.