مجله علوم پزشکی رازی

زمینه و هدف: عواملی نظیر فقدان آگاهی صحیح در مورد بهداشت دوران قاعدگی منجر به ایجاد عملکردهای غلط در این دوران می‌شود. اما می‌توان با آموزش و ایجاد تغییرات رفتار، اگاهی و مهارت های دوران بلوغ را به دانش آموزان انتقال داد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر یک برنامه آموزشی بر مبنای سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی بر افزایش بهداشت بلوغ جسمی دانش آموزان دختر شهر گنبد در سال92 طراحی و اجرا گردید.

روش کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی بود.102  دانش آموز واجد شرایط با انجام تخصیص تصادفی در دو گروه مداخله و مقایسه وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای اندازه گیری اعتبار پایایی پرسشنامه از روش آزمو ن مجدد (بر روی 30 نفر و به فاصله 10 روز) استفاده گردید. جهت تعیین اعنبار محتوایی (روایی)، پرسشنامه توسط10 نفر از اساتید صاحب صلاحیت مورد بررسی قرار گرفت. دانش آموزان قبل از انجام مداخله آموزشی پرسشنامه ها را تکمیل کردند. مبنای طراحی مداخله آموزشی بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. مداخله آموزشی بر اساس نتایج پیش آزمون به مدت یک ماه به طول انجامید و پس آزمون 3ماه پس از مداخله آموزشی در دو گروه انجام گردید. سپس داده های گردآوری شده در نرم افزار SPSS نسخه22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه از آزمون‌های آماری کای دو، مک نمار، من ویتنی، تی مستقل، تی زوجی و آنالیز واریانس استفاده گردید.

   یافته ها: نتایج متغیر های دموگرافیک در دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند (05/0p>). در گروه مداخله قبل و 3 ماه بعد از آموزش، متغیر اگاهی از 78/9  ± 07/53 به 25/7 ± 09/81 متغیر عملکرد از 93/10 ± 06/48 به  32/11 ± 94/53، حساسیت درک شده از 4/10 ±61/72 به 6/9±ه6/79، شدت درک شده از 98/7 ±33/66 به 88/6± 5/77، منافع درک شده از 51/8 ±20/66  به 99/6± 78/76، موانع درک شده از 81/11 ±84/58  به 57/10± 78/64/43، خودکار آمدی از 33/9 ±16/78 به 04/7± 32/93  و راهنما برای عمل از 85/16 ±61/ 26به 05/16 ± 21/46 رسید.  نتایج نشان داد که در گروه مداخله اختلاف معنی داری در متغیر های آگاهی و عملکرد و سازه های مدل قبل و 3 ماه بعد از مداخله آموزشی وجود دارد (05/0p<). در گروه مقایسه این متغیر ها اختلاف آماری معنی داری را نشان ندادند (05/0p>).

نتیجه‌گیری: استراتژی مداخلات آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی تغییرات  قابل ملاحظه ای درارتقاء رفتار بوجود می آورد و انجام مداخلات آموزشی با به کارگیری انواع مدل های آموزش بهداشت جهت برنامه ریزی آموزش مسائل دوران بلوغ  پیشنهاد می گردد.