زمینه و هدف: بوسولفان از داروهای اختصاصی در درمان سرطان می‌باشد که عوارض جانبی زیادی دارد. از میان آن‌ها می‌توان به آسیب بافت بیضه و اختلالات باروری اشاره کرد. برای کاهش عوارض جانبی این داروها هنوز روش درمانی مطمئنی پیدا نشده است. با توجه به نقش حفاظتی ملاتونین، هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات ملاتونین اگزوژن در بهبود الیگواسپرمی ناشی از درمان با بوسولفان در بافت بیضه و تاثیر آن بر باروری است.

روش کار: تحقیق حاضر بر روی 60  سر موش صحرایی نژاد ویستار نر بالغ که به طور تصادفی در 6 گروه شامل کنترل، دریافت کننده بوسولفان، پینئالکتومی، دریافت کننده بوسولفان و ملاتونین، دریافت کننده حلال بوسولفان (DMSO)، پینالکتومی، دریافت کننده بوسولفان و اتانول (حامل ملاتونین) و شم جراحی قرار گرفتند، انجام شده است. بوسولفان به صورت تک دوز (20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) و ملاتونین به مدت 50 روز (5/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) به صورت داخل صفاقی (IP) تزریق گردید. پارامتر های اسپرمی شامل تعداد، مورفولوژی و تحرک اسپرم مورد بررسی قرار گرفته، از آن‌ها به روش IVF به منظور تعیین قدرت باروری استفاده شد. نتایج به دست آمده با استفاده نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد آنالیز آماری قرار گرفتند.

یافته‌ها: بوسولفان باعث کاهش معنی دار در تعداد و تحرک و شکل طبیعی اسپرم در مقایسه با گروه کنترل شد (05/0p<). ملاتونین، باعث افزایش معنی‌دار در حفظ پارامترهای معنی دار در حفظ پارامترهای اسپرمی شد ولی بر بهبود قدرت باروری تاثیری نداشته است. 

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق نتیجه گرفته می‌شود که ملاتونین درمانی می‌تواند در درمان برخی از نارسایی‌های تولید مثلی ناشی از شیمی درمانی در مذکر موثر باشد.