زمینه و هدف: دیابت قندی ریسک بیماری‌های ایسکمیک عروق مغزی را در مقایسه با افراد بدون دیابت دو تا چهار برابر افزایش می‌دهد. بیماری‌های ماکروواسکولار، علت اصلی مرگ در میان بیماران با دیابت قندی است. داپلر ترانس کرانیال (Transcranial Doppler-TCD) یک روش غیرتهاجمی برای ارزیابی تغییرات همودینامیک در شریان مغز میانی می‌باشد. دانستن تأثیرات دیابت بر روی همودینامیک عروق مغزی برای درمان صحیح عوارض عروق مغزی، در این بیماران ضروری است. هدف از انجام این مطالعه، اندازه‌گیری و مقایسه وازوموتوراکتیویتی (Cerebral Vasomotor Reactivity-CVR) عروق مغزی در بیماران دیابتی و غیردیابتی است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی است. در این بررسی سرعت جریان خون در شریان مغزی میانی (Middle Cerebral Artery-MCA) و اندکس‌های مربوط به آن شامل سرعت میانگین(Mean Velocity-MV)، سرعت�حداکثر سیستولیک (Peak Systolic Velocity-PSV) و سرعت انتهای دیاستولیک (End Diastolic Velocity-EDV)، در
53 بیمار دیابتی (که براساس آزمایش‌های مورد تائید پزشک دیابت آن‌ها مسجل بود) و 51 فرد غیردیابتی توسط TCD اندازه‌گیری و مقایسه شد. بررسی CVR با استفاده از دی اکسید کربن 5% انجام شد. CVR به‌صورت درصد تغییر سرعت MCA به ازای هر میلی‌متر جیوه (mmHg) افزایش CO₂ خون شریانی اندازه‌گیری شد. داده‌ها از طریق برنامه نرم‌افزاریSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با روش Independent t-Test و Fishers Exact Test  مورد بررسی آماری قرار گرفته‌اند.

یافته‌ها: میانگین تغییرات سرعت جریان خون (Flow Velocity-FV) در مبتلایان به دیابت
cm/s 29±‌47/42 (سانتی‌متر بر ثانیه) و در افراد سالم برابر با cm/s 7/16±‌34/53 بود، که این مقادیر با یکدیگر اختلاف آماری معنی‌داری دارند (021/0=p‌). میانگین VMR به ازای هر میلی‌متر جیوه در مبتلایان به دیابت برابر با 6/2±‌31/5% بود و در افراد سالم برابر با 2±‌66/6% بود، که این مقادیر با یکدیگر اختلاف آماری ‌معنی‌داری داشتند (022/0=P).

نتیجه‌گیری: در این مطالعه دیده شد که میانگین VMR در گروه دیابتی (6/2±‌31/%5) به‌طور معنی‌داری کمتر از  گروه غیردیابتی (2±‌66/6%) بود. لذا، این به معنی کاهش رزرو خون مغز و در نتیجه افزایش ریسک حوادث عروقی مغز است. ولی اینکه دیابت به تنهایی بتواند ریسک فاکتور کمّی بیماری‌های عروق مغزی باشد، خود مسئله‌ای  است که به تحقیق جداگانه‌ای نیاز دارد.