زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) یک بیماری مزمن و ناتوان‌کننده سیستم عصبی مرکزی که میلین سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) را تخریب می‌کند. شایع‌ترین عوارض این بیماری، دوبینی، لرزش، گرفتگی عضلات، عدم تعادل و اختلال در راه رفتن می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرینات ثبات مرکزی و یوگا بر تعادل بیماران مبتلا به ام.اس می‌باشد.

روش کار: نمونه آماری تحقیق را 36 نفر از زنان مبتلا به ام.اس (25 تا 40 سال) با سطح ناتوانی EDSS (Expanded Disability Status Scale) بین 3 تا 6 تشکیل دادند. بیماران به‌طور تصادفی هدفمند در 3 گروه قرار گرفتند. 12 بیمار در گروه تمرینات ثبات مرکزی (2 جلسه در هفته، 40-30 دقیقه)، 12 بیمار در گروه تمرینات یوگا (3 جلسه در هفته و هر جلسه 70-60 دقیقه) و 12 بیمار در گروه کنترل قرار گرفتند. بیماران برای هشت هفته به تمرینات پرداختند. تعادل بیماران قبل و بعد از هشت هفته تمرین مورد مطالعه آماری قرار گرفتند. به منظور تعیین نرمال بودن داده‌ها از آزمون کلوموگروف –اسمیرنوف و تعیین اختلاف درون‌گروهی و بین گروهی به ترتیب از آزمون تی همبسته و آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. کلیه تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و سطح معنی‌داری 05/0≥p انجام شد.

یافته‌ها: در انتهای مطالعه میزان تعادل بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه تمرین یوگا هاتا (75/33 در مقابل 08/43) و گروه تمرین ثبات مرکزی (37 در مقابل 08/45)، به‌طور معناداری بهبود یافت (05/0≥p)؛ اما بین دو گروه اختلاف آماری معنادار وجود نداشت (05/0≤p)

نتیجه‌گیری: تمرینات ثبات مرکزی و یوگا می‌تواند تعادل افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس را بهبود بخشد. از سوی دیگر، عدم تفاوت معنادار بین میزان تعادل دو گروه بعد از تمرین، حاکی از تأثیر یکسان هر دو نوع تمرین بر بهبود تعادل بیماران ام.اس است.