مجله علوم پزشکی رازی

    زمینه و هدف: شیمی درمانی در کودکان می‌تواند اختلالات توبولی و گلومرولی به درجات خفیف تا متوسط ایجاد کند. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد لوله نزدیک کلیه در کودکان تحت شیمی درمانی در بیمارستان حضرت علی‌اصغر(ع) بوده است. روش بررسی: از سال 1382 تا 1384، کودکانی که به دلیل سرطان در بخش یا درمانگاه خون بیمارستان حضرت علی‌اصغر(ع) تحت شیمی درمانی یا پیگیری قرار می‌گرفتند، وارد مطالعه مقطعی آینده‌نگر می‌شدند. بیماران در سه گروه شروع درمان، حین درمان و قطع درمان قرار می‌گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، وزن، قد، فشارخون، تاریخچه شیمی درمانی و سابقه نفرکتومی، رادیوتراپی یا سابقه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در فرم مخصوص ثبت می‌شد. کلیرانس‌کراتینین، کسر دفعی آمیلاز، منیزیوم، فسفر و نسبت کلسیم به کراتینین، پروتئین به کراتینین و منیزیوم به کراتینین و کلسیم محاسبه می‌شد. مجموع دوز هر دارو و گروه دارویی، جداگانه محاسبه می‌شد. شدت نفروتوکسیسیتی با دادن امتیاز به اختلال در هر کدام از تستها، به خفیف(3-0)، متوسط(6-4) و شدید(9-7) تقسیم‌بندی شد. جهت مقایسه فراوانی، از تست Chi-square، میانگین، از T Test و از تست کندال ـ تاو، جهت تعیین ارتباط استفاده شد. P کمتر از 05/0 معنی‌دار تلقی شد. یافته‌ها: 233 کودک(140 پسر و 93 دختر) در مطالعه قرار گرفتند. میانگین(انحراف معیار) سن کودکان در شروع بیماری، 6 سال(65/3)، مدت درمان، 65/28 ماه(14/27) و مدت قطع درمان، 04/25 ماه(13/37) بوده است. 154 کودک به بیماری‌های لنفوپرولیفراتیو مبتلا بودند و 79 کودک تومور Solid داشتند. 22 کودک در مرحله شروع درمان، 63 کودک در مرحله طول درمان و 148 کودک در مرحله قطع درمان بودند. 28 کودک فشار خون بالا داشتند. 3 مورد گلوکوزوری، 9 مورد هیپرمنیزیوری، 96 مورد ادرار رقیق، 125 مورد اسیدوز متابولیک، 51 مورد فیلتراسیون گلومرولی کمتر از 80 سی‌سی‌در دقیقه، 55 مورد فسفاتوری، 96 مورد هیپرکلسیوری، 36 مورد آمیلازوری و 62 مورد پروتئینوری یافت شد. 207 نفر آسیب خفیف تا شدید کلیوی را نشان دادند. بیش‌ترین آسیب کلیوی در شیمی درمانی با پلاتینیوم، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد(05/0P<). همچنین سن زیر 5 سال، وجود سابقه مثبت از نظر نفرکتومی، رادیوتراپی یا تجویز آنتی‌بیوتیک‌های نفروتوکسیک، با افزایش شدت نفروتوکسیسیتی همراه بوده است(05/0P<). نتیجه‌گیری: شیوع آسیب کلیوی در کودکان تحت شیمی درمانی زیاد می‌باشد. بیش‌ترین آسیب کلیوی با ترکیبات پلاتین، اپوپدوفیلوتوکسین و ایفوسفامید دیده شد. برای کاهش شدت آسیب کلیوی، انجام بررسی کامل عملکرد توبولی و گلومرولی و اجتناب از آنتی‌بیوتیک‌های نفروتوکسیک، توصیه می‌شود.